การเลือกเครื่องปรุงสำหรับผู้ป่วยโรคไตเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะไตมีหน้าที่ขับของเสียและเกลือแร่ส่วนเกินออกจากร่างกาย หากเลือกอาหารหรือเครื่องปรุงไม่เหมาะสม จะทำให้ไตทำงานหนักขึ้นหรือทำให้อาการแย่ลงได้
หลักการเลือกเครื่องปรุงสำหรับผู้ป่วยโรคไต
1. ลดโซเดียม (เกลือ)
เลี่ยง: เกลือ, น้ำปลา, ซีอิ๊ว, ซอสปรุงรส, ซอสหอยนางรม, ผงชูรส
ใช้แทน: ซอสสูตรลดโซเดียม, สมุนไพร เช่น หอม กระเทียม พริกไทย ขิง ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด, น้ำมะนาว
2. ควบคุมโพแทสเซียมเครื่องปรุงที่ควรระวัง: น้ำมะขามเปียก, ซอสมะเขือเทศ, ซอสพริก, กะปิ (เพราะทำจากปลาหมัก)
ควรใช้ในปริมาณน้อย หรือหลีกเลี่ยงหากมีโพแทสเซียมในเลือดสูง3. หลีกเลี่ยงฟอสฟอรัสฟอสฟอรัสพบมากใน: ซอสเข้มข้น เช่น ซีอิ๊วดำหวาน, ชีส, ครีมเทียม จึงควรหลีกเลี่ยงควรเลือกใช้ซอสใส ๆ หรือน้ำสต็อกจากผักแทน4.ลดโปรตีนเกินจำเป็นเครื่องปรุงบางชนิดมีโปรตีน ผู้ป่วยที่ต้องจำกัดการกินโปรตีน เช่นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังก่อนฟอกเลือดระยะที่ 3-5 ควรหลีกเลี่ยงเครื่องปรุงที่มีโปรตีนสูง เช่น กะปิ ปลาร้า น้ำปลาหมัก
5. เลือกสูตรเฉพาะสำหรับผู้ป่วยโรคไต
ปัจจุบันมีเครื่องปรุงสูตรสำหรับผู้ป่วยโรคไตโดยเฉพาะ เช่น ผงปรุงรสสำหรับโรคไต เครื่องปรุงที่มีโซเดียมต่ำและไม่เติมโพแทสเซียมเพิ่ม เครื่องปรุงเหล่านี้สามารถใช้เป็นตัวเลือกสำหรับทำอาหารให้ผู้เป็นไรคไตได้ ก็จะช่วยให้เพิ่มอรรถรสในการกินได้ดีขึ้น
ตัวอย่างเครื่องปรุงที่เหมาะสม
เครื่องปรุง
|
หมายเหตุ
|
| ซีอิ๊วสูตรลดโซเดียม |
ใช้ในปริมาณน้อย |
| น้ำปลาสูตรลดเกลือ |
ควรเลือกสูตรที่ลดโซเดียมจริงๆ |
| กระเทียม พริกไทย ขิง |
เพิ่มรสชาติแบบธรรมชาติ |
| น้ำมะนาว |
ช่วยเพิ่มความเปรี้ยวแทนน้ำส้มสายชูหรือมะขามเปียก |
| น้ำตาล (ปริมาณน้อย) |
เพิ่มรสหวานแทนผงชูรส |
| ผงปรุงเรียล รสไก่ |
ใช้ปริมาณไม่เกิน 1 ช้อนโต๊ะต่อมื้อ |
ข้อแนะนำเพิ่มเติม
- อ่านฉลากเสมอ: ดูคำว่า “Low Sodium”, “Reduced Sodium”, หรือ “สำหรับผู้ป่วยโรคไต”
- หลีกเลี่ยงคำว่า: “ปรุงรสเข้มข้น”, “สูตรต้นตำรับ”, “Extra”, “Premium” เพราะมักมีโซเดียมสูง
- เช็คส่วนประกอบ: หลีกเลี่ยงเครื่องปรุงที่มีคำว่า "โพแทสเซียม" ในส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์
- เช็คปริมาณโซเดียมต่อหน่วยบริโภค: โดยเลือกผลิตภัณฑ์ที่มีโซเดียมต่ำกว่า